Φθινοπωρινά αναγνώσματα

 

Το καλό με το να περνάς αρκετές ώρες στο σπίτι, μακριά από όλους κι απ' όλα, είναι ότι ψάχνεις να κάνεις πράγματα με σκοπό να μην σπαταλάς το χρόνο σου αδρανής. Να μην βαριέσαι. Ακόμα κι αν στην αρχή ισχύει το αντίθετο, στην πορεία ανακαλύπτεις τους θησαυρούς της μοναχικότητας και της απομόνωσης. Φυσικά, μόνο αν το θελήσεις. Η σχέση, βέβαια, αδράνειας και χρόνου, η σημασία της σχέσης τους και το αν είναι ωφέλιμη ή όχι, είναι μεγάλη συζήτηση και όχι του παρόντος. Μιλώντας προσωπικά, αυτή η περίοδος του εγκλεισμού με έχει βρει ίσως πιο δημιουργικό από ποτέ. Κάτι που εκπλήσσει ακόμα και εμένα τον ίδιο.

Πέρα από τα κείμενα σαν κι αυτό εδώ που κατά καιρούς δημοσιεύω στην ιστοσελίδα και την διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή που ξεκίνησε εχθές, το διάβασμα είναι από τα ενδιαφέροντα που σήκωσαν λάβαρο κι ανέλαβαν κυριαρχία στις ασχολίες της ημέρας μου. Όχι ότι πριν δεν κατείχε σημαντική θέση, αλλά αυτή την περίοδο έκανε την επανάστασή του κι ανέλαβε τα ηνία καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τον καταμερισμό του χρόνου μου.

Ιδού τρία βιβλία που πέρασαν απ' τα χέρια μου τις τελευταίες μέρες και με εντυπωσίασαν ευχάριστα.

1.Delia Owens – Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες

Η Κάια είναι ένα κορίτσι που ζει απομονωμένη στο βάλτο, μακριά από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Όταν η μητέρα της φεύγει απ' το σπίτι, η εξάχρονη τότε Κάια ελπίζει κάθε μέρα της ζωής της πως κάποια στιγμή θα γυρίσει. Τα αδέρφια της φεύγουν κι αυτά σιγά σιγά από το ετοιμόρροπο καλύβι κι εκείνη μένει με τον αλκοολικό πατέρα της. Μαθαίνει σπιθαμή προς σπιθαμή τα υδάτινα και τα χωμάτινα μονοπάτια του βάλτου και γίνεται ένα με τη φύση. Καθώς οι συναναστροφές της με τους υπόλοιπους ανθρώπους του απομακρυσμένου χωριού Μπάρκλι Κόουβ είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες, η Κάια μαθαίνει τη ζωή και ερμηνεύει τα συναισθήματά της παρατηρώντας τα μικρά και τα μεγάλα ζώα του βάλτου, την παλίρροια και την άμπωτη της θάλασσας, ταΐζοντας τους γλάρους στην ιδιωτική της λιμνοθάλασσα. Τα χρόνια περνούν και ο πατέρας της την εγκαταλείπει. Η Κάια γίνεται μια σκληροτράχηλη και ταυτόχρονα ευαίσθητη νεαρή κοπέλα που οι κάτοικοι του χωριού, έρμαια τη προκατάληψης των ανθρώπων που ζουν στον βάλτο, αποκαλούν Πιτσιρίκα του Βάλτου. Από τα μικράτα της συνάπτει μια φιλία ζωής με τον Σάλτα που πουλάει την βενζίνη για τους ψαράδες της περιοχής και την γυναίκα του τη Μέιμπελ. Οι δυο τους την βοηθάνε να βιοποριστεί με τεχνάσματα που επινοούν για να μην νιώθει η Κάια υποχρεωμένη. Η ίδια εξερευνά τον έρωτα με το σώμα και με την καρδιά της, με δύο βασικούς εκπροσώπους του καθενός αντίστοιχα: τον Τσέις και τον Τέιτ. Η ζωή της θα αλλάξει όταν στα εικοσιτέσσερά της θα κατηγορηθεί για την δολοφονία του Τσέις Άντριους. Η Κάια είναι η βασική ύποπτη. Και όλα τα στοιχεία οδηγούν σε αυτή.

Ένα υπέροχο μυθιστόρημα από την φυσιοδίφη Delia Owens σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δώμα.

2.Δάφνη Νικήτα – Το μπλε δείπνο

Η Δάφνη Νικήτα στην νέα της ποιητική συλλογή με τίτλο «Το μπλε δείπνο» συνθέτει μια σειρά ποιημάτων που παντρεύονται το μακάβριο με τη νοσταλγία, η θλίψη με τη χαρά, η ζωή με τον θάνατο. «η ιστορία γράφεται/ από αυτούς που ζουν/ στο σκοτάδι αυτό/ που φλέγεται/ μέσα στη σάρκα τους/ κάθε στιγμή/ που φεύγει», γράφει στο ποίημά της με τίτλο Νεκρό Κουστούμι. «Υπάρχει/ ο χρόνος/ σαν δικαίωμα/ που χάνεται». Η αντίθεση της ύπαρξης με τη μη ύπαρξη στην ψυχή του ποιητή, καθώς και τα ερωτηματικά που γεννιούνται από το καθένα τους ξεχωριστά είναι χαρακτηριστικά που ενυπάρχουν σε κάθε σελίδα του βιβλίου σε συνδυασμό με εικόνες και συναισθήματα που δημιουργούν την αίσθηση του οικείου και ταυτόχρονα του μακρινού και άπιαστου. «Τα αόρατα/ πάντα ερωτεύομαι/ εκεί που ίσως/ να υπάρχω», είναι οι στίχοι του ποιήματός της, Έρωτας. Ενώ στο ποίημα Το Αστείο γράφει: «Έχω γίνει/ ό,τι δεν υπήρξα ποτέ». Η κάθε λέξη έχει ειδικό βάρος για την Νικήτα κι αυτό φανερώνεται τόσο στην απουσία σημείων στίξης, όσο και στους κοφτούς και συνήθως μονολεκτικούς στίχους. Τα ποιήματά της είναι κάθε άλλο παρά αφηρημένα και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο απόδρασης από την καταβύθιση στον εαυτό.

«Το μπλε δείπνο» είναι η πρώτη μου γνωριμία με την ποιήτρια Δάφνη Νικήτα, παρ' όλο που γι' αυτήν είναι η έκτη της ποιητική συλλογή. Το βιβλίο της κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

3.Gabriel García Márquez – Οι δύστυχες πουτάνες της ζωής μου

Ένας ηλικιωμένος άντρας, που το όνομά του παραμένει άγνωστο καθ' όλη την διάρκεια της ιστορίας, αποφασίζει να γιορτάσει τα ενενηκοστά του γενέθλια κάνοντας δώρο στον εαυτό του «μια νύχτα τρελού έρωτα με μια έφηβη παρθένα». Έχοντας περάσει μια ολόκληρη ζωή κάνοντας σεξ μονάχα επί πληρωμή και ποτέ από έρωτα, ο ήρωας καλεί την Ρόσα Καμπάρκας μια παλαίμαχη ιδιοκτήτρια παράνομου σπιτιού για να τον βοηθήσει να ικανοποιήσει την επιθυμία του. Η δεκατετράχρονη με το ψευδώνυμο Ντελγαδίνα που της έδωσε ο ενενηντάχρονος πρώτος πελάτης της, γίνεται η μούσα του, η νεράιδα που τον ακολουθεί στον ύπνο και στον ξύπνιο του, το εισιτήριο για το τραίνο της ευτυχίας που περιμένει την επιβίβαση του ανθρώπου ακόμα και στην εκατοστή δεκαετία της ζωής του. Ο ήρωας έχοντας ανακαλύψει μια νέα πτυχή της ζωής, περνάει τα βράδια του αγκαλιά με την μικρή Ντελγαδίνα, στολίζοντας το μικρό δωματιάκι τους, γράφοντας γι' αυτήν στην στήλη της εφημερίδας που -ακόμη και συνταξιούχος- εργάζεται κι ακούγοντας την μουσική που της αρέσει ακόμη κι αν δεν του είναι οικεία. Όμως, παρ' όλο που η κοινή τους ζωή θυμίζει εκείνες των νεοερωτευμένων ζευγαριών, ο ηλικιωμένος άντρας δεν αποφασίζει ποτέ να κάνει έρωτα με την Ντελγαδίνα, παρά μόνο να την φιλάει και να τη χαϊδεύει σε όλο της το κορμί. Κι αυτό γιατί η Ντελγαδίνα σε κάθε συνάντησή τους είναι κοιμισμένη. Ο ήρωας του βιβλίου με όλα αυτά τα πρωτόγνωρα πράγματα που του συμβαίνουν κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν κι έρχεται αντιμέτωπος με μνήμες που τον βασανίζουν, που τον πικραίνουν και άλλες που τον γλυκαίνουν. Αποδεικνύει και καταρρίπτει συνάμα το γνωμικό: «Η ηλικία δεν είναι αυτό που είσαι αλλά αυτό που αισθάνεσαι».

Άλλη μια καταπληκτική νουβέλα του συγγραφέα του Εκατό χρόνια μοναξιά, για την σημασία του έρωτα, της συνύπαρξης και της συμβίωσης με άλλους ανθρώπους και του επικείμενου τέλους που ερχόμενο κάθε μέρα όλο και πιο κοντά μας μάς φέρνει μαζί του και την καθαρή αλήθεια της ζωής. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Μαρίας Παλαιολόγου και πρόλογο του Βισέντε Αλφόνσο.

Θανάσης Πάνου