Αλληλοσεβασμός, όχι επίθεση

Άλλος γυρεύει βάλσαμο κι άλλος πληγή,

είν' οι αλήθειες όσοι οι άνθρωποι στη γη.

Άλκης Αλκαίος

  Η αλήθεια είναι πως μισώ τις ταμπέλες στην τέχνη. Οι ταμπέλες είναι λέξεις και οι λέξεις παρεξηγούνται. Το να τεμαχίζεις μια τέχνη σε κατηγορίες είναι ήδη μια ήττα της ουσίας της. Δεν υπάρχει καλό ή κακό στην τέχνη, δεν υπάρχει όμορφο ή άσχημο, δεν υπάρχει αντικειμενικότητα. Εν γένει, η αντικειμενικότητα είναι η πιο ήπια υποκειμενικότητά μας. Ό,τι πιστεύουμε εμείς δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι είναι λάθος και θα πρέπει και αυτοί να πιστέψουν το ίδιο. Η αλήθεια δεν είναι απόλυτη. Είναι μια σαλάτα φτιαγμένη από ό,τι αγγίζουμε, βλέπουμε και νιώθουμε γύρω μας. Και όχι μόνο. Απ' ό,τι υπάρχει γενικότερα στο σύμπαν.

  Στο παρελθόν αρκετοί ήταν αυτοί που με έβλεπαν με μισό μάτι για τα γούστα μου κυρίως στην μουσική. Θυμάμαι ολόκληρα σκηνικά που είχαν σκοπό να με πικάρουν με διόλου καλές προθέσεις. Άνθρωποι που με είπαν κουλτουριάρη με ειρωνικό ύφος μπροστά στα μάτια μου κάνοντας αστειάκια με τους γύρω τους. Δεν θέλω να τους κατηγορήσω με το παρόν κείμενο ούτε και να βρω το δίκιο μου. Το πρόβλημα είναι όλο δικό τους. Αλλά είναι η αφορμή για να μπούμε σε μερικές σκέψεις για την τέχνη και τον κατακερματισμό της.

  Γενικότερα οι άνθρωποι το έχουμε λίγο-πολύ στην ιδιοσυγκρασία μας να διαχωρίζουμε τα πάντα γύρω μας. Όλες οι θεϊκές και οι ανατολίτικες ιδεολογίες επικαλούνται την ένωση είτε με τον Θεό είτε με τον εαυτό μας, αλλά εμείς παρ' όλα αυτά κλεινόμαστε σε μικρά στρατόπεδα επιτιθέμενοι από τα αναχώματά μας στην εκάστοτε διαφορετική θεωρία από τη δική μας. Το πιο κλασικό παράδειγμα είναι οι κομματικές παρατάξεις. Αλλά ας μην ασχοληθούμε με αυτό το θέμα, ας πούμε ότι εδώ κυρίως δεν θέλουμε και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Όμως σε κάτι τόσο εκστατικό και όμορφο, σε μια μορφή έκφρασης που ξεπερνάει τα λόγια και τις πράξεις μας, στο μοναδικό μέσο μαζί με τον διαλογισμό που ανυψώνει την ψυχή έξω από μας, σε κόσμους που κανείς ποτέ δεν ξανάδε, όπως είναι η τέχνη, γιατί να υπάρχουν εντάσεις και διενέξεις στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται και όχι αλληλοσεβασμός, επικοινωνία κι ένα αμοιβαίο “αλισβερίσι” απόψεων και χαρακτηριστικών από την κάθε μορφή της. Γιατί από καθετί μπορείς να πάρεις κάτι που θα σου αρέσει, που θα σε ωφελήσει. Όλα κάτι σου προσφέρουν, ακόμα και την επιβεβαίωση ότι αυτό που ακούς ή βλέπεις ή διαβάζεις δεν σου αρέσει. Με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνεις τι πραγματικά σου αρέσει και ποιο πράγμα σε εκφράζει αληθινά.

  Εν έτη 2018, ενάντια σε ό,τι πιστεύουν μερικοί, ο κόσμος δεν εξελίσσεται, οι ορίζοντες δεν ανοίγουν. Η ραγδαία ανάπτυξη και εξέλιξη της τεχνολογίας και η, υπό αμφισβήτηση, επιθυμία της να ενώσει τους ανθρώπους όλου του πλανήτη (παγκοσμιοποίηση) είναι μόνο το κακό μακιγιάζ ενός θλιμμένου κι απελπισμένου ηθοποιού. Οι άνθρωποι κλείνονται στο καβούκι τους μπροστά σε μια οθόνη, μια ασπίδα που τους δίνει το ελεύθερο να ρίχνουν τα πικρόχολα βέλη τους για να νιώσουν μια ανύπαρκτη ανωτερότητα που τους ξεγελάει. Ο φασισμός βρίσκεται σε μια επικίνδυνη ανοδική πορεία και νιώθουμε καθημερινά γύρω μας έναν υποδόριο εμφύλιο να διακυβεύεται. Η μοναδική πράξη αντίστασης που μπορούμε να υιοθετήσουμε είναι ο έρωτας. Η αγάπη και ο σεβασμός για ό,τι υπάρχει γύρω μας. Εκεί που οι άλλοι απαντάνε με ύβρις, εμείς να απαντάμε με χαμόγελο και συγκατάβαση.

  Σε μια παραλλαγή της φράσης του Τζίμη Πανούση: αγαπάτε γιατί χανόμαστε.

Θανάσης Πάνου