Αύγουστος Κορτώ - Μισό Παιδί

 

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος έχει πει πως αγαπημένος σου συγγραφέας είναι αυτός που σε κάνει να θέλεις κι εσύ να γράψεις. Που σε κάνει να θέλεις να πιάσεις χαρτί και μολύβι και να αραδιάσεις με τον ίδιο ιλιγγιώδη τρόπο τις σκέψεις σου και την φαντασία σου. Να ξεχυθείς στο ορμητικό ποτάμι της αφήγησης ώσπου να σε ξεβράσει στην απέραντη θάλασσα της λύτρωσης.

Αυτό είναι για μένα ο Αύγουστος Κορτώ. Ένας συγγραφέας με αξιοζήλευτο ταλέντο στη ροή της αφήγησης που σαν αφήνεσαι στο ρεύμα της, βρίσκεσαι σε τοπία και καταστάσεις χαράς, γέλιου, συγκίνησης, πόνου, λύτρωσης από την μία σελίδα στην άλλη, πολλές φορές και από την μιαν αράδα στην άλλη.

Το Μισό Παιδί, το νέο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, είναι μια ιστορία μυστηρίου που μόνο ο Κορτώ θα μπορούσε να σκεφτεί και να γράψει. Σε ένα μικρό ορεινό χωριό έξω από την Αλεξανδρούπολη, το Χρυσοδέντρι, ο Αντώνης Ράπτης ένας δεκαεφτάχρονος μαθητής του μοναδικού σχολείου του χωριού, δολοφονεί ένα πρωί σχεδόν όλους του συμμαθητές του μαζί με τον δάσκαλο. Ανοίγει πυρ στα τυφλά μ' ένα αυτόματο όπλο, σκορπίζοντας ποτάμια αίματος και ψυχών, ενώ ο ίδιος αυτοπυρπολείται λίγα δευτερόλεπτα ύστερα από το τραγικό συμβάν, στο γραφείο του δασκάλου και διευθυντή. Το πόρισμα είναι ξεκάθαρο για τους κατοίκους του χωριού: το τρελό παιδί της «ξένης» -που κουβαλήθηκε στο Χρυσοδέντρι από την Κομοτηνή χωρίς άντρα εκείνη και χωρίς πατέρα εκείνος, με τις φήμες και τις υποθέσεις για το παρελθόν τους να οργιάζουν στ' αυτιά και τα στόματά τους- ένα πρωί έχασε τα λογικά του και ξέσπασε αφανίζοντας πρώτα τους φίλους του κι ύστερα τον ίδιο του τον εαυτό.

Ο Φίλιππος Σέξτος, ένας γραφιάς και συλλέκτης ιστοριών κι εμπειριών απ' την Αθήνα, μεταβαίνει στο χωριό για να ακούσει την ιστορία από τους χαρoκαμένους γονείς. Κι όταν αρχίζει να ξετυλίγει το κουβάρι της, η αλήθεια κάνει σιγά σιγά την εμφάνισή της και οι πρωταγωνιστές τούτης της τραγωδίας ανταλλάσσουν ρόλους απ' την μια στιγμή στην άλλη μέχρι οι μάσκες να πέσουν και να φανεί το αληθινό πρόσωπο του καθενός.

Ενώ αρχικά φαίνεται πως δεν υπάρχει καμιά λογική εξήγηση για το φονικό, κάποιες ασήμαντες λεπτομέρειες, κάποιες συμπτώσεις και μια παιδική συμβουλή που μοιάζει με φαντασία, όνειρο ή ψευδαίσθηση είναι αυτά που δίνουν εν τέλει τις απαντήσεις.

Ο Αύγουστος Κορτώ γράφει μια ιστορία διαφορετική από αυτές που μας έχει συνηθίσει όλα αυτά τα χρόνια της συγγραφικής του πορείας. Χωρίς να λείπουν, φυσικά, τα γνώριμα στοιχεία του και τα φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα που είναι παρόντα σε κάθε σχεδόν ιστορία του, σκιαγραφεί ένα τοπίο σωματικής και ψυχολογικής βίας που άλλες φορές είναι οφθαλμοφανές και ξεριζώνει την καρδιά των θυμάτων κι άλλες υποβόσκει και κατατρώει την ψυχή τους μέρα με την ημέρα όλο και περισσότερο. Το κακό αυτό, καλείται να το ξεσκεπάσει, αποκαλύπτοντας όλες τις πληγές και τα «λάθη» που μπορεί να κρύβει ένα σώμα και μια ψυχή και να δώσει μιαν εξήγηση για το σκοτεινό μέρος της ανθρώπινης σελήνης.

Η χρήση όλων των βασικών συστατικών μιας ιστορίας μυστηρίου σε μια νέα πρωτότυπη εκδοχή γίνεται με τρόπο αριστοτεχνικό, που κόβει την ανάσα.

Το εντυπωσιακό με τον Κορτώ, είναι ότι προσαρμόζει την γλώσσα της αφήγησής του στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής με τέτοια φυσικότητα που έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργεί ένα νέο λογοτεχνικό είδος. Με άλλα λόγια, είναι ένας συγγραφέας που δεν παραμερίζει τις αλλαγές στο σύγχρονο αργκό λεξιλόγιο, αλλά το παρατηρεί και το ενστερνίζεται, προσαρμόζοντάς το δικά του λογοτεχνικά δεδομένα.

Επαναλαμβάνω, λοιπόν: το Μισό Παιδί είναι μια ιστορία μυστηρίου που μόνο ο Αύγουστος Κορτώ θα μπορούσε να σκεφτεί και να γράψει με έναν τόσο πετυχημένο τρόπο. Κι αυτό είναι τιμητικό όχι μονάχα για εκείνον, αλλά και εν γένει για την σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία.

Θανάσης Πάνου